Na początku warto zrozumieć, czym jest zmienność rytmu pracy serca (ang. heart rate variability, HRV). Na przykład: jeśli Twoje serce wykonuje 60 uderzeń na minutę, przerwy pomiędzy tymi uderzeniami nie wynoszą równo jednej sekundy. Czas ten odrobinę się różni. HRV to ilościowy pomiar zmiany w okresach między kolejnymi uderzeniami serca.
Ciekawe jest to, że HRV służy jako wskaźnik równowagi w obrębie autonomicznego układu nerwowego oraz pozwala zdobyć cenne informacje o ogólnym stanie zdrowia i poziomie stresu. Ogólnie rzecz biorąc, większe zmiany oznaczają, że przywspółczulny układ nerwowy dobrze spełnia swoje zadanie „regulatora”.
Na odczyty HRV mogą mieć wpływ różne czynniki, takie jak ciężki trening, stres lub choroby, np. grypa.
Zegarek GPS Suunto Race może mierzyć HRV podczas snu. Funkcja ta pojawi się również w modelach Suunto Vertical oraz Suunto 9 Peak Pro (jako aktualizacja oprogramowania). Pomiar nocny jest wiarygodnym i łatwym sposobem gromadzenia danych dotyczących HRV, które można następnie porównywać. Ciągłe monitorowanie HRV pozwala obliczać średni pierwiastek kwadratowy ze średniej z kwadratów różnic między kolejnymi odstępami (ang. root mean square of successive differences, RMSSD), który jest powszechnie stosowaną miarą do oceny HRV.
HRV można zobaczyć w każdej chwili jako mini widżet na zegarku lub w Training Zone w aplikacji Suunto.
Status regeneracji jest oceniany przez porównanie średniej HRV z 7 dni z normalnym zakresem.
Interpretowanie danych dotyczących HRV
Zmienność rytmu pracy serca jest wskaźnikiem bardzo indywidualnym. Jak wspomnieliśmy, ogólnie rzecz biorąc, wyższe wartości HRV wskazują na lepszą równowagę autonomiczną, niemniej podczas dokonywania takiej oceny zawsze należy brać pod uwagę kontekst, czyli zakres normalny dla danej osoby.
Zegarek Suunto określa normalny zakres na przestrzeni 60 dni, a następnie porównuje średnią z każdych następnych 7 dni z danymi wyjściowymi. Na przestrzeni tych 60 dni wykonanych musi zostać co najmniej 14 pomiarów. Do obliczenia średniej z 7 dni potrzebne są co najmniej 3 pomiary. Tak więc jeśli dopiero zaczynasz mierzyć HRV przy pomocy zegarka Suunto, zgromadzi on dane już pierwszej nocy, niemniej wartości HRV będą bardziej precyzyjne z każdym kolejnym pomiarem.
Porównując wartości pomiarów dokonanych na przestrzeni dłuższego czasu z krótkoterminowymi trendami, można zrozumieć obciążenie organizmu i fizyczny stres.
Jeśli wartości HRV za każdym razem wynoszą mniej niż dolna granica normalnego zakresu, oznacza to, że nie osiągasz odpowiedniego poziomu regeneracji. Przyczyną może być przewlekły stres, nieodpowiednia ilość lub jakość snu, przetrenowanie bądź współistniejąca choroba.
To normalne, że po dużym wysiłku czy wyścigu HRV spada poniżej normy na dzień czy dwa.
Jeśli poziom HRV będzie nietypowo wysoki (wyższy niż pewne standardowe odchylenie) przez dzień lub kilka dni, aplikacja będzie wskazywać na żółto lub czerwono, że prawdopodobnie ilość regeneracji (aktywności nerwowego układu przywspółczulnego) jest nieprawidłowa. Jest to często odpowiedź na skumulowany stres.
[App image: Training zone / recovery]
Aplikacja Suunto zapewnia wizualną reprezentację statusu regeneracji na podstawie HRV w postaci wskaźnika, co pozwala dowiedzieć się o niej więcej.
Jak korzystać z HRV podczas codziennych treningów z Suunto
- W celu gromadzenia danych dotyczących HRV Suunto korzysta z pomiarów nocnych. Aby pomiary te mogły być wykonywane, musisz mieć na sobie zegarek podczas snu (i dopilnować, aby funkcja śledzenia snu była włączona, gdy idziesz spać).
- Regularnie synchronizuj zegarek z aplikacją Suunto, aby widzieć najnowsze dane.
- Porównuj pomiary HRV z obciążeniem treningiem. Szukaj schematów i związków wartości HRV z intensywnością lub ilością treningów. Pomoże Ci to dowiedzieć się, jak Twoje ciało odpowiada na różne treningowe bodźce.
- Porównuj wartości HRV z tętnem spoczynkowym. Ogólnie rzecz biorąc, niskie tętno spoczynkowe i wysoka zmienność rytmu pracy serca stanowią dobre wskaźniki wystarczającej regeneracji.
- Jeśli odczyty HRV wskazują zwiększone lub znaczące odchylenie od normy, może to sugerować wyższy poziom fizjologicznego stresu lub niewystarczającą regenerację. W takiej sytuacji należy rozważyć zmodyfikowanie planu treningowego lub ilość treningów, aby pozwolić ciału na odpowiednią regenerację.
- Korzystaj z HRV jako wskazówki pomagającej planować dni regeneracji lub lżejsze sesje treningowe, jeśli wartości HRV wskazują, że potrzebujesz więcej odpoczynku.
- Pamiętaj, że HRV może różnić się u poszczególnych osób, stąd kluczowe jest zrozumienie własnych wartości wyjściowych i odpowiedzi na treningi. Należy tu dodać, że w kontekście HRV istotne są również inne czynniki, które wpływają na stan regeneracji, jak stres treningowy, ilość snu oraz zmiany samopoczucia.
Funkcja pomiaru zmienności rytmu pracy serca jest aktualnie dostępna w zegarkach GPS Suunto Race. Pojawi się również w modelach Suunto Vertical oraz Suunto 9 Peak Pro (jako aktualizacja oprogramowania). Dokładna data zostanie jeszcze potwierdzona.